لامپ حرارتی چیست ؟
اشعه مادون قرمز یا فروسرخ
تابش فروسرخ، زیرسرخ یا مادون قرمز (Infrared) در علم فیزیک به قسمی از طیف امواج الکترومغناطیسی گفته میشود که طول موج آنها بلندتر از نور مرئی و کوتاهتر از امواج رادیویی است. امواج فروسرخ در بازهٔ بسامدی ۳۰۰ گیگاهرتز تا ۴۲۸ تراهرتز و طول موج ۱ میلیمتر تا ۷۰۰ نانومتر قرار میگیرند. لامپ حرارتی یا لامپ گرمایی یا لامپ مادون قرمز هم بر این اساس نامگذاری شده است.
امواج مادون قرمز نوعی از امواج الکترومغناطیسی هستند که پس از برخورد با جسم، موجب گرم شدن آن میشود. این امواج دستهای از پرتوهای نامرئی خورشید هستند. به همین سبب وقتی در مقابل نور خورشید قرار میگیریم احساس گرما میکنیم. این امواج دارای طول موج بیشتر از امواج مرئی و اشعه یو وی و فرکانس کمتر از آنها هستند. به همین دلیل در نمودار طیف الکترومغناطیس بعد از امواج مرئی قرار دارد. این امواج در نمودار بعد از رنگ سرخ در امواج مرئی، که کمترین شکست را نسبت به دیگر رنگها دارد قرار میگیرد. به همین سبب به آنها امواج مادون قرمز میگویند.
لامپ حرارتی ( لامپ گرمایی )
لامپ حرارتی (Heat Lamp) یا لامپ گرمایی در واقع یک لامپ رشته ای خاص است که جزو انواع لامپ های با استفاده تخصصی محسوب می شود و از آن برای تولید گرما استفاده می شود
به عبارتی لامپ حرارتی یا لامپ مادون قرمز برای تولید نور مادون قرمز بیشتر طراحی شده اند. بسیاری از آنها دارای فیلترهای قرمز رنگ هستند که تمام نورهایی که در طیف قرمز تا مادون قرمز نیست، را مسدود کند. این نور به گرما تبدیل شده و باعث افزایش اشعه مادون قرمز می شود.
این لامپ ها معمولا از حرارت تابشی برای فرایندهای صنعتی، گرمایش ساختمان، گرمایش حیوانات خانگی، مرغداری ها و قفس ها نگهداری طیور و برای درمان انسانی استفاده می شود. منابع لامپ مادون قرمز در برخی از ابزار علمی و صنعتی برای تجزیه شیمیایی مایعات و گاز استفاده می شود؛ برای مثال، دی اکسید گوگرد آلاینده هوا می تواند با استفاده از ویژگی های جذب مادون قرمز آن اندازه گیری شود.
لامپ حرارتی چگونه کار می کند ؟
لامپ های قدیمی تر مانند لامپ رشته ای با افزایش دمای حرارت رشته تنگستن توسط جریان برق باعث تولید نور مرئی می شود. از طرف دیگر، لامپ گرمایی رشته های از کوارتز دارند که به نسبت تنگستن بهینه تر است و در برابر عبور برق مقدار زیادی از اشعه مادون قرمز تولید می شود که مستقیماً برای گرم شدن بدن انسان و حیوانات عمل می کند.
لامپ حرارتی یا لامپ گرمایی معمولاً شامل بازتابنده های داخلی هستند که به منظور تمرکز نور و گرما به صورت مستقیم در یک منطقه خاص کار می کنند. لامپ های استاندارد لامپ مادون با مصرف حدود ۲۰۰-۲۵۰ وات برق از بازده های گرم کن تابشی بسیار کارآمدتر هستند. لامپ های حرارتی معمولاً دارای فیلترهای قرمز برای کاهش میزان نور مرئی هستند.
کابردهای لامپ حرارتی و اشعه مادون قرمز
گرمایش تابشی
در سامانههای گرمایش تابشی از پرتوهای فرو سرخی که از سطح مبدل ساطع میشود جهت گرمایش محیط استفاده میشود. در این روش نیازی به دمش هوای گرم نبوده و گرما مثل نور منتقل میشود. هر جسمی که داغ شود پرتوهای گرمانور از خود ساطع میکند.
لامپ حراراتی برای مرغداری و گرم کردن غذا
از لامپ گرمایشی می توان در بخش هایی از خانه مانند حمام یا به عنوان مکمل گرمایش در مناطق بزرگتر استفاده کرد. از لامپ های حرارتی می توان در آشپزخانه برای گرم نگه داشتن غذا نیز استفاده کرد. همچنین یکی از کاربردهایی صنعتی گسترده، لامپ حرارتی برای مرغداری ها و لامپ برای نگهداری پرندگان و همچنین در گلخانه ها است.
ریموت دستگاهها
بسیاری از ریموتهای دستگاهها مثل تلویزیون و … از فرستنده و گیرندههای فروسرخ درست شدهاند که با خاموش و روشن شدن آن پالسی به گیرنده میدهند و گیرنده پس از پردازش پالس، دستور خواسته شده را انجام میدهند.
تلفن همراه
قابلیت تبادل اطلاعات از راه بیسیم به وسیلهٔ پرتوی نامرئی فروسرخ (INFRARED)؛ شما میتوانید به وسیلهٔ این قابلیت اطلاعاتی مانند عکس، فیلم یا دیگر موارد را به گوشیهای تلفن همراه دیگر یا رایانهٔ خود ارسال نمایید. البته باید توجه داشته باشید سرعت انتقال اطلاعات با فروسرخ بسیار پایین است و برای انتقال فایلها از نظر زمانی اصلاً مناسب نیست.
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی جهت درمان بسیاری از بیماریها و کنترل درد از سیستم IR استفاده میشود.
طیفبینی مادون قرمز
این نوع طیف بینی در مطالعهٔ ترکیبات شیمیایی، بررسی سطوح و اندازهگیری کمی و … کاربرد دارد.
ابزارهای دید در شب
این ابزارها براساس سنجش تابش فروسرخ که از حوزهٔ دید انسان پنهان است طراحی شدهاست. کاری که عینکهای دید در شب انجام میدهند این است که نور ضعیف محیط را که عملاً برای چشم غیرمسلح قابل رویت نیست تقویت نموده و پس از تبدیل به طیف قابل رویت آن را در یک صفحهٔ دو بعدی در مقابل هریک از چشمان خلبان قرار میدهد در هر یک از لولههای عینک فوتونهای منعکس شده از یک شی از اپتیکهایی عبور میکنند؛
کاربرد در شناسایی الیاف
یکی از روشهای بررسی ساختمان الیاف استفاده از جذب پرتو فروسرخ (FTIR) میباشد. پرتو فرو سرخ در درجهٔ اول برای پی بردن به وجود گروههای و عوامل مختلف در ساختمان مولکولی ماده مورد استفاده قرار میگیرد که این خود منتهی به یافتن فرمول مولکولی لیف میشود. همچنین روشی برای اندازهگیری مقدار مواد مختلف موجود در الیاف میباشد. مثلاً با این روش میتوان آب در الیاف را اندازهگیری کرد.
لامپ حرارتی یا لامپ گرمایی یا لامپ مادون قرمز هم با تابش این اشعه دارای کاربردهای مختلف با توجه به نوع استفاده است.
با سلام
ایا از لامپ گرمایی میتوان جهت گرم کردن فضای چادر در کمپینگ استفاده کرد؟ خوابیدن زیر این نور از شب تا صبح مشکلی ایجاد نمیکند؟
مرسی