آیا استفاده از لامپ‌ کم‌ مصرف سرطان زا است ؟ 

خرید لامپ کم مصرف

لامپ کم مصرف

این روزها در ایران و حتی سایر کشورهای توسعه‌ یافته، بازار مصرف لامپ‌های رشته ای پرمصرف کم شده است. اگر قصد خرید لامپ داشته باشید، معمولا یکی از انتخاب های شما یک خرید لامپ کم مصرف یا خرید لامپ cfl یا همان فلورسنت فشرده (Spiral Compact Fluorescents) و یا اصطلاحا لامپ کم مصرف یا لامپ CFL است. از آنجایی که در دنیای امروز بیش‌تر وقت ما در محیط های‌ داخلی می‌گذرد پس بسیار مهم است که بدانیم نورهای مصنوعی از جمله لامپ‌های کم‌مصرف چه تاثیراتی می‌توانند بر وضعیت سلامت ما داشته باشند و آیا سرطان لامپ کم مصرف حقیقت دارد؟

در ادامه با مجله میتره همراه باشید تا از برخی از خطرات لامپ کم مصرف آشنا بشویم.

مهم‌ترین خطر لامپ‌ کم ‌مصرف

مهم‌ترین خطرات لامپ‌های کم‌مصرف در زمان شکستن آن‌ها ایجاد می‌شود. به دلیل اینکه لامپ‌های کم‌مصرف حاوی جیوه هستند در نتیجه اگر به هر دلیل بشکنند، جیوه داخل آن‌ها به هوای اطراف وارد می‌شود. جیوه، فلز مایع سمی است که در ترمومترها، باتری‌های الکتریکی و لامپ‌های کم‌مصرف بکار برده می‌شود. مسمومیت با جیوه که هیدرارژیریا نام دارد، یک نوع مسمومیت فلزی است که به واسطه قرار گرفتن در معرض جیوه یا ترکیبات آن بوجود می‌آید.

جیوه فلز سنگینی است که می‌تواند به چندین شکل گوناگون وجود داشته باشد. همه این اشکال به استثنای جیوه مایع ابتدایی سمی هستند و مقادیر ناچیز آن‌ها می‌تواند مرگبار باشد. جیوه مهم‌ترین تاثیری که بر بدن می‌گذارد، این است که باعث بسته شدن رگ‌های خونی می‌شود و همین مساله مشکلات و تبعات آتی مسمومیت را به وجود خواهد آورد.

اگر مسمومیت جیوه شما را نگران کرده است، باید به این نکته هم توجه داشته باشید که لامپ‌های کم‌مصرف در زمان تولید روشنایی مشکلی از نظر مسمومیت جیوه ایجاد نمی‌کنند بلکه مشکل زمانی است که مقادیر ناچیزی از این جیوه بتواند بصورت بخار از درون لامپ خارج شود که این امر هم زمانی اتفاق می‌افتد که لامپ بشکند. هر لامپ cfl در صورت شکستگی، ۶ برابر بیش‌تر از سطح مجاز آلودگی تولید می‌کند. اما آیا این بدان معناست که شما باید همین امروز لامپ‌های کم‌مصرف را دور بریزید؟

مصرف انرژی لامپ کم مصرف

یک مزیت مهم لامپ کم ‌مصرف که در خرید لامپ cfl یا خرید لامپ کم مصرف موثر است، این است که در مصرف انرژی بهینه عمل می‌کنند. از طرف دیگر برخی این استدلال را هم مطرح می‌کنند که لامپ‌های قدیمی خیلی بیش‌تر از لامپ‌های کم‌مصرف، جیوه سمی را به محیط‌ زیست وارد می‌کنند چرا که نیروگاه‌های ذغال‌سنگی که برای ساخت این نوع لامپ‌ها انرژی تولید می‌کنند، بزرگ‌ترین منبع تولید آلودگی جیوه در روی کره زمین هستند.

آیا لامپ‌ کم‌ مصرف می‌تواند باعث سرطان پوست شود؟

به غیر از صرفه‌جویی در مصرف انرژی، مساله سلامت مصرف‌کنندگان نیز فاکتور بسیار مهمی است. تحقیقات موسسه علوم آمریکا توانسته این مساله را ثابت کند که خروج امواج از لامپ‌ها ممکن و شدنی است و این امر به دلیل قابلیت سوزاندن سلول‌های پوست انسان و تحریک به تشکیل ملانوما  نگران‌کننده می‌باشد. تحقیقاتی مشابه نیز در این زمینه در اروپا انجام شده و نتایج آن نیز مشابه بوده است.

پژوهشگران در عین حال چگونگی خروج و انتشار اشعه UV توسط لامپ‌های کم‌مصرف و تاثیر آن بر سلول‌های تولیدکننده کلاژن و کراتین و ترکیبات کلیدی پوست انسان را مورد مطالعه قرار داده‌اند. آن‌ها در وهله نخست تاثیر نور مصنوعی را بر پوست‌های فاقد هرگونه مواد آرایشی مورد بررسی قرار دادند. در مرحله بعد آن‌ها تاثیرات پوستی را که در معرض تیتانیوم دی‌اکسین قرار گرفته بررسی کردند. سپس آزمایش‌ها را در مورد لامپ‌های پرمصرف با همان شدت نور تکرار کردند.

مطالعات نشان داد که پاسخ‌ سلول‌های سالم پوست به اشعه UV منتشرشده با آسیب ناشی از تشعشعات کاملاً سازگاری دارد. زمانی که پوست پیش از قرار گرفتن در معرض تشعشعات دوز کم‌تری از ذرات نانو تیتانیوم دی‌اکسین را هم دریافت می‌کند، میزان آسیب به سلول‌ها چند برابر می‌شود. مساله اینجاست که لامپ‌های پرمصرف به هیچ‌وجه حتی با وجود یا عدم وجود ذرات نانو تیتانیوم دی‌اکسین هم بر سلول‌های پوست اثر نمی‌گذارند اما تاثیرپذیری سلول‌ها از لامپ‌های کم‌مصرف واقعیت دارد.

در کنفرانس بهداشت صنعتی آمریکا به این نکته اشاره شد که اگر هر فرد حدود ۸ ساعت زیر نور لامپ کم‌مصرف بنشیند، چیزی در حدود ۱۰۰۰ برابر بیش‌تر از آنچه که بدنش بتواند تحمل کند، اشعه UV دریافت کرده است.

با ادامه این مطلب با عنوان آیا استفاده از لامپ‌ کم‌ مصرف سرطان زا است؟ (بخش۲) همراه باشید تا به ادامه مبحث سرطان لامپ کم مصرف پرداخته شود.

همچنین جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطالب لامپ ال ای دی یا لامپ‌ کم مصرف ؟، معایب و خطرات لامپ کم مصرف شکسته و آنچه درباره لامپ کم مصرف باید بدانید را مطالعه کنید.