بازیافت لامپ ال ای دی و کم مصرف
استفاده از لامپ های ال ای دی و لامپ های کم مصرف به عنوان منابع اصلی روشنایی در مکان های مختلف مورد نظر قرار گرفته است. اما استفاده گسترده از این لامپ ها طبیعتا مانند دیگر پسماندهای الکترونیکی، حجم بالای را به خود اختصاص داده است که در سال‌های اخیر روند روبه رشدی داشته است. مجله میتره به دلیل اهمیت بازیافت لامپ ال ای دی و همچنین بازیافت لامپ کم مصرف یا مهتابی در این مقاله موضوع بازیافت ضایعات لامپ را بررسی کرده است.
زباله های پولساز ؛ چرا بازیافت لامپ درآمد زا است؟
بطور کلی اگر انواع لامپ ها، کامپیوترها، تلویزیون‌ها، دستگاه‌های صوتی و فکس، لامپ‌های الکتریکی، موبایل، تجهیزات صوتی و باتری‌ها به سبب ازکار افتادگی از بین بروند، اما بسیاری از این محصولات می‌توانند مورد استفاده دوباره قرار بگیرند یا با روش‌های سازگار با محیط زیست به‌گونه‌ایی که کمترین آسیب را برای اکوسیستم داشته باشند، بازیافت شوند، زیرا حاوی مواد گران بهایی هستند.
برای مثال، لامپ‌های ال‌ای دی، فلورسنت و نئون و لامپ‌های کم‌مصرف قابل بازیافت هستند که طی مراحل بازیافت انواع لامپ‌ها، قابلیت جدا شدن شیشه و فلز جیوه از آنها وجود دارد و به‌عنوان مواد مصرفی کارخانه‌های دیگر به کار برده می‌شوند.
لامپ‌های «فلورسنت» معمولی و کم‌مصرف حاوی گازهای نادر و فلزات سنگین مانند جیوه، نئون، «زنون» و «سدیم» هستند. لامپ های کم مصرف به دلیل وجود مقدار زیادی فلز «جیوه» با وجود نوردهی بالا، میزان کمتری برق مصرف می‌کنند، اما با شکستن لامپ‌ها، جیوه در محیط‌زیست و هوا آزاد می‌شود و این امر می‌تواند صدمات و خطرات جبران‌ناپذیری را برای محیط‌زیست به همراه داشته باشد. اکنون این لامپ‌ها به‌عنوان ضایعات در محیط‌زیست رها می‌شوند در حالی که حاوی فلزاتی مانند «رادیوم»، «مس»، «طلا» و «نقره» هستند.
بازیافت لامپ‌های کم‌مصرف از بازگشت فلزات سنگین به محیط جلوگیری می‌کنند. از سوی دیگر این لامپ‌ها ارزشمند هستند و حدود ۹۳ درصد یک لامپ کم‌مصرف قابل بازیافت است. چون در این لامپ‌ها ۹۴درصد شیشه، ۵درصد فلز و پلاستیک و نیز ۱درصد جیوه و پودر فسفر وجود دارد که می‌توان از بازیافت آنها درآمد ایجاد کرد.
کدام لامپ ها قابل بازیافت هستند؟
تقریبا تمامی لامپ ها برای بازیافت مناسب هستند از جمله:
- لامپ های فلورسنت و نئون
- لامپ های کم‌مصرف
- لامپ های ال ای دی
بازیافت لامپ ال ای دی و بازیافت لامپ کم مصرف چگونه انجام می شود ؟
در اولین مرحله از طریق غرفه‌های بازیافت و یا مرکاز جمع آوری زباله ضایعاتی مانند لامپ، باتری، کاتریج، سیم و کابل، نمایشگر، رایانه و لوازم خانگی جمع آوری، سپس آنها را به سایت تفکیک ضایعات انتقال می‌دهند. پس از تفکیک و جدا سازی، قطعات وارد دستگاه‌های پسماند می‌شوند.
ملاحظات زیست محیطی درباره بازیافت لامپ ها
زباله الکترونیکی به مجموعه‌ای از قطعات سخت‌افزاری و اجرای رایانه‌ها و تجهیزات و وسایل الکترونیکی از قبیل تلفن همراه اطلاق می‌شود که به دلایلی غیرقابل مصرف شده‌اند و امروزه به‌عنوان یکی از منابع آلاینده محیط‌زیست شناخته می‌شوند.
لامپ از جمله وسایل الکترونیکی است که داخل آن فلز سنگین جیوه به کار رفته است و در صورت جمع‌آوری نشدن لامپ‌های شکسته و ورود آن به محیط‌زیست می‌تواند خطرات سنگینی را به همراه داشته باشد. به باور کارشناسان محیط‌زیست، جیوه موجود در لامپ‌های مهتابی می‌تواند ۳۰ هزار لیتر آب را آلوده کند.
بازیافت لامپ‌های کم‌مصرف از بازگشت فلزات سنگین به خاک جلوگیری می‌کند که ورود آنها به محیط زیست می‌تواند خطرات زیادی به بار بیاورد. هدف اصلی راه‌اندازی این سایت مدیریت بهینه پسماندهای الکترونیک، جلوگیری ازخطرات زیست‌محیطی و آلودگی خاک، به حداقل رساندن پسماندهای سمی شهری و کاهش دفن پسماندهای قابل بازیافت و استفاده دوباره با توجه به مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی و اقتصادی است.
لامپ‌های «فلورسنت» معمولی و کم‌مصرف حاوی گازهای نادر و فلزات سنگین مانند جیوه، نئون، «زنون» و «سدیم» هستند.
بنابراین، لامپ‌های فلورسنت و کم‌مصرف پس از استفاده، جزو پسماندهای ویژه محسوب می‌شوند و باید به روش‌های خاصی تفکیک و بازیافت شوند. همچنین باید مراقب بود این لامپ‌ها پیش از بازیافت، شکسته و خرد نشوند تا از هرگونه انتشار محتویات آن در محیط جلوگیری شود. در همین راستا در سایت تفکیک ضایعات الکترونیک، لامپ‌های سوخته جمع‌آوری و پس از خرد و پودر شدن با استفاده از روش مدنظر، بازیافت فلزات سنگین سمی انجام می‌شود. همچنین این روش علاوه بر اقتصادی بودن از نظر محیط زیست نیز مناسب است.
منابع
همشهری آنلاین
